Mîzan fıkhı, İslam fıkhında temel bir ilkedir. Bu ilke, kavramsal çerçevede ve pratik uygulamalarda denge ve itidâlin gerçekleştirilmesini temsil eder. İslam şeriatı da farklı alanlarda maslahat ve istikrarı sağlayacak şekilde denge ilkelerini kurmuştur.

Bu bağlamda Prof. Dr. el-Karadağî, "Fıkhu'l-Mîzân" (MîzanFıkhı) adlı eseriyle bu alanda öne çıkan bir ilmi katkı sunmuştur. Söz konusu kitapta, gerek bireysel düzeyde gerek toplumsal düzeyde, anlama ve uygulamada mîzanın (denge ilkesinin) yer aldığı fıkhî ve usûlî kurallar ele alınmaktadır. 

İslam düşüncesinde orta yol ve adalet anlayışının yeniden canlandırılmasına duyulan ihtiyacın artmasıyla birlikte bu kitap, bu ilkeyi bilimsel çalışmalara ve ayrıntılı araştırmalara dayalı olarak yeni bir ufukta temellendirmeyi amaçlamaktadır.

Bu ihtiyaçtan yola çıkılarak bu sempozyum, mîzan fıkhı konusunu tartışmak, düşünsel ve fıkhî boyutlarını keşfetmek, modern zorluklara karşılık verecek yönlerini geliştirmek amacıyla düzenlenmiştir.

Sempozyumun Amaçları

1. Mîzan fıkhı kavramını, kökenlerini ve uygulamadaki etkisini tanımlamak.

2. Fıkıh ve düşünce alanındaki dengesizliklerin nedenlerini ortaya koymak.

3. Mîzan fıkhı perspektifinden çağdaş sosyal, ekonomik ve siyasi zorluklara İslami çözümler üretmek.

4. İslam fıkhında orta yol ve adalet ilkelerini vurgulamak.

5. Mîzan kavramına ilişkin şer’î ve ilmî araştırmaları teşvik etmek.

Sempozyumun Konu Başlıkları:

Birinci Başlık: Mîzan Fıkhının Temellendirilmesi ve Kökenleri

- Mîzan kavramının dilsel ve şer’î temelleri  

- Mîzan fıkhı ile klasik fıkıh ve usûl arasındaki ilişki  

- Mîzan kavramının temel İslami ilimlerle olan bağlantısı  

İkinci Başlık: Mîzan Fıkhı, Orta Yol ve Adaletin Fıkhı

- Mîzan kavramının birey ve toplum düzeyinde uygulanması  

- Fıkıhta aşırılık, ifrat-tefritin etkilerinin tespiti  

- Mîzan fıkhı ekseninde mezheplerin tutumları ve yaklaşımları  

Üçüncü Başlık: Mîzan, Fetva ve Uygulamalarda Denge İlkesi

- Mîzan fıkhı ile İslami düşünce arasındaki ilişki  

- Güncel meselelerde mîzan fıkhının uygulamaları  

- İktisat, muamelât ve çağdaş sosyal meselelerde denge  

Dördüncü Başlık: Mîzanın Çağdaş İslami Düşünce Üzerindeki Etkisi

- Mîzan fıkhının yeni içtihad alanlarının açılmasındaki etkisi  

- Mîzan ile geleneksel fıkıh anlayışı ve çağdaş içtihad arasında köprü kurulması  

Beşinci Başlık: Farklı Mîzan Türlerinin Rolü

- Mîzan fıkhının hesaplamalara uygulanması nasıl mümkün olur?  

- Mîzanın zekât, miras gibi konulara uygulanması  

- Yeni meselelerin çözümünde araştırmacıların ve uzmanların rolü  

Sempozyumun Hedef Kitlesi:

- Alim ve düşünürler, özellikle fıkıh ve usûl alanında çalışanlar  

- İslamî ilimlerde eğitim veren akademisyenler  

- İslami düşünceye yön veren karar vericiler ve kurumlar  

- Araştırmacılar, yazarlar ve medya mensupları  

- Öğrenciler, lisansüstü araştırmacılar ve eğitimciler

Sempozyum Etkinlikleri

- Bilimsel bildirilerin sunulacağı akademik oturumlar  

- Düşünür ve araştırmacılar arasında yuvarlak masa toplantıları  

- İslam hukuku teorisi çerçevesinde pratik atölye çalışmaları   

Sempozyumdan Beklenen Sonuçlar

- İslam düşüncesi ve uygulamaları bağlamında dilsel dengeyi sağlama yöntemlerine dair vizyon ve önerilerin sunulması  

- İslam hukuk dili terminolojisini geliştirme sürecinde ortak çalışmalar yapılması  

- İslami bilimlerin dilsel, ekonomik ve sosyal boyutlarının yeniden inşa edilmesine katkı sağlanması  

- Modern meseleler karşısında İslam bilimlerinin terminolojik ve içerik açısından güncellenmesi  

Katılımcı Kurumlar

- Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi – İslami İlimler Fakültesi  

- Müslüman Âlimler Birliği (el-İttîhâdü’l-Âlemî li Ulemâi’l-Müslimîn)

Tarih ve Mekân

- Tarih: 21-22 Haziran 2025  

- Mekân: İstanbul, Türkiye